Επιμέλεια: Σύλβια Μπενάκη
Σπούδασε Art and Design στο Kent Institute of Art and
Design στο Maidstone της Αγγλίας και Communication Media - Graphic Design στο Southampton Institute of Art and Design στο Southampton της Αγγλίας. Σαν γραφίστας
πέρασε από διάφορα γνωστά περιοδικά του Λονδίνου, ενώ υπήρξε Art Editor στην εφημερίδα Daily Telegraph. Όνειρό της όμως ήταν πάντα η φωτογραφία, η οποία την
έφερε σε επαφή με ποικίλα περιοδικά και εφημερίδες της Ελλάδας και του
Λονδίνου, από τα οποία ενδεικτικά αναφέρονται η Sunday Telegraph, αθλητικά
περιοδικά του Λονδίνου, το Έθνος της Κυριακής, το Ένθετο Reportage και το περιοδικό Ταχυδρόμος. Στο Λονδίνο είχε μάλιστα
παρουσιάσει και μία προσωπική της έκθεση ασπρόμαυρων φωτογραφιών με τίτλο «Cuba is Alive». Τέλος, αξίζει να αναφερθεί πως έχει παρακολουθήσει
φωτογραφικά workshops στα Βαλκάνια
και την Αφρική, πλάι στον Έλληνα φωτογράφο της Magnum, Νίκο Οικονομόπουλο. Πέρασε δεκαέξι χρόνια στο
εξωτερικό και, προσωπικά, μόλις πρόσφατα είχα την ευκαιρία να έρθω σε επαφή με
τις φωτογραφίες της και να την ακούσω να μιλά για αυτό που αποκαλεί ¨μεγάλο της
όνειρο¨. Ελπίζω να σας ταξιδέψει, όπως με ταξίδεψε. Όπως ταξιδεύει εκείνη με
τις φωτογραφίες της...
Σαν παιδί τι ήθελες να γίνεις;
Ηθοποιός.
Αυτό κράτησε μέχρι τα δεκαοχτώ. Σίγουρα πάντα ήθελα κάτι δημιουργικό, αλλά δεν
ήξερα αν θα ήταν performing arts
ή πίσω από την κάμερα που τελικά αυτό μ’ αρέσει και δεν το αλλάζω καθόλου.
Πότε ξεκίνησες να ασχολείσαι με
τη φωτογραφία;
Η
αλήθεια είναι πως δε μπορώ να θυμηθώ αν ξεκίνησα όταν πήγα στην Αγγλία ή αν
άρχισε να μου αρέσει λίγο νωρίτερα, δηλαδή περίπου στα δεκαεννιά- είκοσι.
Πραγματικά άρχισα να ασχολούμαι όμως στο course που κάναμε στο Maidstone για Art and
Design
που είχε τα πάντα, από φωτογραφία, γλυπτική, σχέδιο μόδας... Αλλά ή πριν ή μετά
ο πατέρας μου μου είπε να μην ασχοληθώ ποτέ με τη φωτογραφία, οπότε μου βγήκε
το επαναστατικό μου...
Δηλαδή είχες ξεκινήσει να
σπουδάζεις κάτι άλλο και μετά στράφηκες στη φωτογραφία;
Στο Art
and
Design
όταν θες να κάνεις κάτι καλλιτεχνικό δε μπορείς να κάνεις κατευθείαν Bachelor. Πρέπει
πρώτα να κάνεις κάτι σαν International Diploma,
που είναι πολύ σημαντικό. Οπότε είχα κάνει ένα pre-foundation στην Ελλάδα στον Κωστέα
Γείτονα, όπου είτε εκεί άρχισε να μ’ αρέσει η φωτογραφία ή στο Maidstone.
Αλλά άρχισα να κάνω γραφιστική μόνο και μόνο από ανασφάλεια με τη σκέψη πως η
φωτογραφία δεν είναι ένα επάγγελμα. Γίνεται, αλλά είναι πολύ δύσκολο, πιο
δύσκολο από το να έχεις μια δουλειά γραφείου, όπως είχα με τη γραφιστική. Οπότε
η φωτογραφία ήταν αυτό που αγαπούσα, αλλά αποφάσισα να το μάθω σαν κάτι
δευτερεύον μόνη μου. Στο κολλέγιο μάθαμε ούτως ή άλλως τα βασικά πράγματα.
Στην πορεία η κατάσταση πώς
εξελίχθηκε;
Από
τότε μέχρι σήμερα είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα. Αμφισβητώ τη φωτογραφία, τη
βάζω στην άκρη και καταπνίγω το συναίσθημά μου. Ασχολούμαι με αυτό που
σπούδασα. Μετά από κάποια χρόνια βγαίνει πάλι στην επιφάνεια και κάνω κάτι
παράλληλα. Είναι ένας διακόπτης που ανοιγοκλείνει. Στο πρώτο έτος των σπουδών
μου πήγα στον διευθυντή και ζήτησα να αλλάξω Bachelor. Έδωσα το πορτφόλιό μου, με
δέχτηκαν και τελικά δεν πήγα, γιατί φοβήθηκα. Αυτό γινόταν συνέχεια. Τελικά
πριν από τέσσερα χρόνια σε συνδυασμό με το γεγονός πως μου έλειπε η Ελλάδα, πως
ήθελα να δω τη ζωή στη χώρα μου, αποφάσισα να δοκιμάσω τον εαυτό μου και να δω
πως είναι να έχω μόνο αυτό σαν επάγγελμα. Πώς είναι στην πραγματικότητα και όχι
στο όνειρο.
Τελικά, πώς είναι;
Δύσκολα.
Είναι δύσκολα, γιατί έχω αλλάξει όλη μου τη ζωή.
Αλλά αξίζει;
Φυσικά
και αξίζει! Η φωτογραφία είναι και lifestyle. Αυτό είναι δύσκολο για μένα. Είχα συνηθίσει
τόσα χρόνια να δουλεύω σε γραφείο, να έχω πρόγραμμα. Ξαφνικά δουλεύω μόνη μου.
Χρειάζεται να έχεις πολύ πειθαρχία σαν χαρακτήρας. Είναι και το οικονομικό,
ειδικά στην Ελλάδα. Είναι δύσκολα, αλλά και πολύ όμορφα. Έχει και πολλά ταξίδια
εσωτερικό ή εξωτερικό... Αυτό είναι ένα από τα αγαπημένα μου πράγματα στη
φωτογραφία. Ο λόγος που μ’ αρέσει η φωτογραφία είναι τα ταξίδια. Και ο λόγος
που μ’ αρέσει να ταξιδεύω είναι για να βγάζω φωτογραφίες!
Οπότε αν γύριζες τον χρόνο
πίσω, φαντάζομαι πως θα έκανες πάλι την ίδια επιλογή...
Ειδικά
τον τελευταίο χρόνο συγκεκριμένα πιστεύω πως τελείωσε ο ¨μήνας του μέλιτος¨ της
Ελλάδας και άρχισα να ζω την πραγματικότητα. Έτσι άρχισα να σκέφτομαι πολύ,
γνωρίζοντας όλα αυτά που έχω ζήσει, αν θα ξαναέπαιρνα την ίδια απόφαση. Η
απάντηση είναι ¨ναι¨. Γιατί ακολουθώ αυτό που μ’ αρέσει, το όνειρό μου και
επίσης έχω εξελιχθεί πάρα πολύ προσωπικά και επαγγελματικά. Αυτό όμως, δε
σημαίνει πως στο μέλλον θα ζήσω στην Ελλάδα. Μπορεί να φύγω ή να ξαναγυρίσω,
αλλά σίγουρα η φωτογραφία θα είναι αυτό που θα έχει το μεγαλύτερο μέρος της
επαγγελματικής μου ζωής.
Τι σημαίνει για σένα ωραία
φωτογραφία; Τι είναι αυτό που σ’ αρέσει εσένα προσωπικά στη φωτογραφία;
Έχει
να κάνει πάρα πολύ με την αισθητική και το συναίσθημα. Το visual
κομμάτι σχετίζεται με τον φωτισμό, το composition και την κίνηση που βγάζει ένα
συναίσθημα. Η σύνθεση, ο φωτισμός και η
στιγμή είναι που κάνουν μια καλή φωτογραφία στα μάτια μου. Επίσης μ’ αρέσουν
μόνο οι φωτογραφίες που δημιουργούν θετικά συναισθήματα. Δε μ’ αρέσουν καθόλου όσες έχουν να κάνουν με
μιζέρια, την κρίση... Μπορεί να δείχνει κάτι, αλλά να σου βγάζει κάτι θετικό.
Δε λέω ότι δεν το δέχομαι σαν καλή φωτογραφία ή μπορεί να περνάνε πολύ μεγάλα
μηνύματα, αλλά εμένα δε μ’ αρέσουν. Αυτό
είναι γενικά στην τέχνη.
Μπορείς να περάσεις μήνυμα και
με μια πάρα πολύ όμορφη φωτογραφία.
Ακριβώς.
Ούτε χρειάζεται να έχει το φοβερό concept. Γενικά, δεν είμαι πολύ υπέρ
του conceptual.
Μπορεί η ιστορία να είναι αυτό απλώς που βλέπεις. Αυτό να είναι αρκετό. Να στέκεται και από
μόνη της να σου δημιουργεί ένα πολύ όμορφο συναίσθημα... και να σε ταξιδεύει.
Αγαπημένος φωτογράφος;
Πολλοί,
αλλά οι περισσότεροι από το γραφείο Magnum. Ο αγαπημένος μου, αλλά και
τον περισσότερων είναι ο Cartier Bresson,
που έβγαζε ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Επίσης, μ’ αρέσει πάρα πολύ Νίκος
Οικονομόπουλος, πάλι από το Magnum,
ο οποίος είναι από τους αγαπημένους μου. Έχουμε κάνει μαζί δύο workshops
και είναι και δάσκαλός μου. Πιστεύω πως είναι visually genius.
Μετά μ’ αρέσει πάρα πολύ η Sally
Mann
μία Αμερικανίδα φωτογράφος, της οποίας οι αγαπημένες μου φωτογραφίες είναι από
τα παιδιά της, ¨Family
pictures¨.
Ένας άλλος, από το Magnum
κι αυτός, ο Larry
Towell,
όπου έχει επίσης απίστευτες family
shots.
Μπορώ να πω πάρα πολλούς, αλλά λέω του Magnum κυρίως γιατί αυτούς έχω
μελετήσει πιο πολύ και θεωρώ πως είναι κάποιοι φωτογράφοι που θα μείνουν στην
ιστορία.
Ποιο είναι το στοιχείο που σε
ελκύει περισσότερο σε αυτούς και τους ξεχωρίζεις;
Στη
δουλειά τους, όχι σε αυτούς, γιατί για παράδειγμα ο Towell έχει κάνει και πολέμους... Σίγουρα
γιατί είναι πιο παλιά η δουλειά τους, έχουν μια μελαγχολία... Γενικά αν κάτι
είναι πιο παλιό στον χρόνο νομίζω του δίνεις πιο πολύ αξία. Η Sally
Mann
δεν είναι, αλλά έχει κάτι το πολύ αισθησιακό. Είναι πάρα πολύ ταλαντούχοι και
έχουν απίστευτη ματιά και αισθητική. Και ενώ μ’ αρέσει πιο πολύ το χρώμα, αυτές
που έχω τώρα στο μυαλό μου είναι ασπρόμαυρες!
Υπάρχει μια διαφωνία ανάμεσα
στο έγχρωμο και στο ασπρόμαυρο.
O κόσμος
γενικά πιστεύει ότι η ασπρόμαυρη φωτογραφία είναι πιο καλλιτεχνική. Για μένα
αυτό δεν ισχύει. Υπάρχουν φωτογράφοι που τραβάνε και τα δύο. Απ΄ ό,τι έχω μάθει
όμως, το σωστό είναι να μην τραβάς και τα δύο, αν θες να μπεις πραγματικά σε
βάθος και να γίνεις master σε
κάτι. Είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Επίσης η ασπρόμαυρη φωτογραφία είναι και
πιο εύκολη για μένα. Μου είναι πάρα πολύ δύσκολο όμως να διαλέξω, γιατί κάποια
θέματα τα βλέπω ασπρόμαυρα και κάποια έγχρωμα.
Από όσες φωτογραφίες έχεις
τραβήξει θα μπορούσες να ξεχωρίσεις κάποια ή κάποιο project ίσως;
Ναι.
Είναι σίγουρα από την Κούβα και το νησί Πέμπα. Γενικά μ’ αρέσει ό,τι έχει να
κάνει με την αφρικανική κουλτούρα. Στο μέλλον θέλω να ταξιδέψω πιο πολύ στην Αφρική
και τη Λατινική Αμερική...Έχω δύο φωτογραφίες στο μυαλό μου. Η μία είναι στην
Κούβα, στο Τρινιντάντ σε ένα καφέ. Εγώ απλώς έβγαλα μια φωτογραφία και βγήκε
κάτι που μ’ αρέσει πάρα πολύ: είναι ένα ζευγάρι που μάλωνε και μετά τα
ξαναβρίσκει, δίπλα οι φίλοι τους που παίζουν κιθάρα και τραγουδάνε. Είχε πίσω
κάτι πολύ ωραίους πίνακες... Ήταν μια
πολύ όμορφη στιγμή που την αποτύπωσα, τη βλέπω και τη θυμάμαι. Η άλλη είναι από
το νησί Πέμπα, που βρίσκεται κοντά στη Ζανζιβάρη. Είναι κάτι κοριτσάκια που
φοράνε στολές σχολείου και επειδή γενικά, δεν είναι σωστό για τη θρησκεία τους
να φωτογραφίζεις γυναίκες, κρύβονταν. Ήταν μια στιγμή που τα έβγαζα και
κρυβόντουσαν, αλλά τους άρεσε κιόλας. Το βρήκαν και αστείο. Η μία άρχισε να τρέχει, η άλλη γελούσε και
κρυβόταν. Είχε πολύ ωραία χρώματα.
Ένας
πολύ γνωστός μέχρι σήμερα φωτογράφος, ο Robert Doisneau σε μια συνέντευξή του είχε πει πως για μια
καλή φωτογραφία... «υπάρχουν δύο μέθοδοι: ή βγαίνεις έξω και ψάχνεις για κάτι ή απλά στέκεσαι
μόλις βρεις το σκηνικό σου.» Εκείνος ακολουθούσε τη δεύτερη περιμένοντας τη
μαγεία να τον βρει...
Μπράβο!
Ο Νίκος Οικονομόπουλος αυτό μας έλεγε και το
είδαμε να δουλεύει και στην πράξη, αν και εγώ δεν το κάνω πολύ. Τώρα προσπαθώ
να το εφαρμόσω. Βλέπεις κάπου ότι κάποια στιγμή συμβαίνουν διάφορα. Σ’ αρέσει
το background...
κάτι υπάρχει. Πας εκεί και μπορεί να μη δεις κάτι, αλλά περιμένεις, μέχρι να
έρθει η στιγμή και να τραβήξεις. Το άλλο είναι το αυθόρμητο. Να δεις κάτι που
γίνεται εκείνη τη στιγμή. Με εκφράζει πιο πολύ αυτό. Θέλω να βρίσκομαι σε
κίνηση!
Από
εσένα έμαθα πως υπάρχει μία ειδική φωτογραφική μηχανή "του δρόμου". Θα ήθελα να
μας εξηγήσεις τη φιλοσοφία που κρύβεται πίσω από αυτό. Γιατί στο δικό μας το
μυαλό φαίνεται πολύ απλό.
Υπάρχουν πολλές φωτογραφικές μηχανές που κάνουν για
«φωτογραφία του δρόμου». Δεν υπάρχει κάποια φιλοσοφία πίσω από αυτό, είναι πρακτικό
το θέμα. Δε χρειάζεται να έχεις καμιά επαγγελματική φωτογραφική μηχανή για να
βγάζεις καλές φωτογραφίες. Απλώς αν θες να τις κάνεις κάτι, δηλαδή να τις
μεγεθύνεις στο μέλλον και να έχουν καλή ποιότητα καλό θα είναι να επενδύσεις σε
μια επαγγελματική μηχανή. Επίσης παίζει ρόλο, τι είδους φωτογραφία κάνεις και επίσης
και η ποιότητα του φακού παίζει σημαντικό ρόλο σε μια φωτογραφική μηχανή. Κάποιες
μηχανές που είναι ιδανικές για φωτογραφία δρόμου, τις έχουν φτιάξει έτσι, ώστε
να συνδυάζουν μικρό μέγεθος και πολύ καλή ποιότητα φακού, εξελιγμένη τεχνολογία
σε συνδυασμό με ότι φαίνονται παλιές. Μια Canon ή
Nikon είναι
εξαιρετικές μηχανές, αλλά έχουν όγκο και τραβάνε πάρα πολύ τα βλέμματα. Χάνεις
τη στιγμή όταν σε κοιτάει ο άλλος.
Είναι
περίεργη η ψυχοσύνθεση του κόσμου όταν φωτογραφίζεται;
Όταν δεν έχει επιλέξει να φωτογραφηθεί, αρκετές φορές,
ναι. Κάποιος παρεμβαίνει στον χώρο σου, δεν είναι ότι καλύτερο. Σε κάποιες χώρες
επίσης, δεν επιτρέπεται η φωτογραφία.
Εσύ
πώς το βλέπεις που γνωρίζεις και τις δύο πλευρές; Από τη μία σ’ αρέσει πάρα
πολύ να φωτογραφίζεις, αλλά από την άλλη δε σ’ αρέσει να σε φωτογραφίζουν.
Γενικά απ’ ό,τι ξέρω σε πολλούς φωτογράφους δεν
αρέσει να φωτογραφίζονται. Αλλά εγώ ξέρω γιατί δε μ’ αρέσει να με φωτογραφίζουν,
ενώ μ’ αρέσει να φωτογραφίζω τον εαυτό μου. Γιατί είμαι τελειομανής και στον
εαυτό μου και γενικά. Οπότε πολύ σπάνια θα είμαι ευχαριστημένη με το
αποτέλεσμα. Επειδή πιστεύω πως δεν έχω φωτογένεια, θεωρώ ότι μόνο εγώ μπορώ να
κάνω τον εαυτό μου να φαίνεται ωραίος...και λίγο ψεύτικα ωραίος!
Τι
σ’ αρέσει να φωτογραφίζεις περισσότερο;
Ανθρώπους. Πάντα. Έχω βγάλει μερικά τοπία, αλλά
σπάνια και δυστυχώς δε μ’ εμπνέει να φωτογραφίζω στη χώρα μου. Το προσπαθώ
βέβαια. Είναι πολύ οικείο για μένα, πολύ γνώριμο. Όταν συμβαίνει αυτό στη
φωτογραφία δε μου προκαλεί πολύ το ενδιαφέρον, δε με ενθουσιάζει και δε μπορώ
να το δω με καινούριο μάτι. Γι’ αυτό τη συνδυάζω με το ταξίδι.
Σχετικά με την τεχνολογία ελπίζω να συνεχίζει να
εξελίσσεται, άλλα όχι στο σημείο που θα κάνει την φωτογραφία σαν τέχνη να μην
υφίσταται και να χάσει την αξία της. Οι φωτογράφοι ελπίζω και εύχομαι στο μέλλον
να πληρώνονται όπως πραγματικά τους αξίζει και το επάγγελμα φωτογράφος να
αντιμετωπίζεται από το κοινό με σεβασμό. Επίσης θα ήθελα να δω έναν
επαγγελματισμό στον χώρο, ειδικά στην Ελλάδα. Για τα επόμενα χρόνια κάνω μια
ευχή: Πρώτα από όλα θα ήθελα η φωτογραφία να μην σταματήσει να με εξιτάρει ποτέ
και εγώ να συνεχίσω να φωτογραφίζω με ενθουσιασμό και πάθος. Να είναι μέρος της
ζωής μου, να συνεχίζω να ταξιδεύω και να εξελίσσομαι σαν φωτογράφος.
Αν ενδιαφέρεστε για το έργο της ή για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να
επισκεφτείτε τις παρακάτω σελίδες:
http://lenakonstantakou.com
www.lenakonstantakou.com
Lena Love Light
http://lenakonstantakou.com
www.lenakonstantakou.com
Lena Love Light
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου