Χριστόδουλος Καλλίνος

Καλησπέρα! Θα ήθελα να ξεκινήσουμε με μια μικρή ανασκόπηση στη μέχρι τώρα καριέρα σας. Σε ποια ηλικία ήρθαν οι πρώτες ρίμες;

Δυστυχώς είμαι ένας ποιητής χωρίς καριέρα. Δεν έχω εκδόσει ακόμη το πρώτο μου ποιητικό βιβλίο παρόλο που στο συρτάρι μου έχω τρία ανέκδοτα και ένα στο τυπογραφείο. Ρίμες γράφω σπανίως, όμως είναι γεγονός ότι τα πρώτα στιχουργήματα μου ήταν ρίμες. Πολύ νωρίς αγάπησα την ποίηση. Πριν πάω να κοιμηθώ μου διάβαζε το παππούς μου ποιήματα και ένιωθα ένα τρομερό δέος να με διακατέχει απέναντι σε ποιητές όπως ο Διονύσιος Σολωμός και ο Κωστής Παλαμάς που ο παππούς μου τους απάγγελνε με πάθος. Πρέπει να έκανα τις πρώτες προσπάθειες να γράψω ποίηση κάπως αργά. Δηλ. σε ηλικία 15-16 χρόνων γιατί όπως σας είχα πει με διακατείχε ένα τρομερό δέος απέναντι στην ποίηση.

Βιοπορίζεσθε από την ποίησή σας; Είναι κάτι τέτοιο εφικτό τη σήμερον ημέρα;

Αντιλαμβάνεσθε ότι για το πρώτο σκέλος της ερώτησης δεν τίθεται ζήτημα. Είναι πιθανόν να βιοπορισθεί ένας καλός ποιητής πιστεύω, γιατί ένας πραγματικός ποιητής δεν θέλει και πολλά για να ζήσει… Βέβαια συνήθως οι καλοί ποιητές πεθαίνουν, δεν ζουν… Αλλά αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα.

Οικονομική κρίση,κοινωνικές αναταραχές… Δύσκολοι καιροί για ποιητές. Ή μήπως οι τωρινές συνθήκες θα ευνοήσουν την ποίηση με κάποιον τρόπο; Θα μάθουμε να σκεφτόμαστε ή αποκλειστικός μας σκοπός θα είναι η επιβίωση;

Όλοι οι καιροί ήταν δύσκολοι και οι καιροί που θα ρθουν θα είναι ακόμη δυσκολότεροι μου φαίνεται…

Η ποίηση υπάρχει γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο. Γιατί οι καιροί είναι δύσκολοι. Όταν θα πεθάνουμε και θα πάμε στον παράδεισο δεν θα γράφουμε ποιήματα. Ίσως αυτοί που θα πάνε στην κόλαση να συνεχίσουν να γράφουν. Εμείς που θα είμαστε στον παράδεισο, δεν νομίζω να έχουμε ανάγκη την ποίηση. Η σκέψη δεν νομίζω να είναι κάτι που μπορεί να διαχωριστεί από την προσπάθεια του ανθρώπου να επιβιώσει.

Η ποίηση πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να εξωραϊζει την πραγματικότητα,δημιουργώντας πρότυπα, ή να την απεικονίζει στις πραγματικές της διαστάσεις, δίνοντας τροφή σε προβληματισμό;

Η ποίηση, η καλή ποίηση, όπως και η καλή τέχνη εν γένει  σίγουρα εξευγενίζει τους ανθρώπους. Τώρα δεν ξέρω ακριβώς τι θα πει ‘δημιουργώ πρότυπα’ ή τι θα πει ‘εξωραίζω την πραγματικότητα’. Δεν νομίζω η ποίηση να μπορεί να κάνει ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Η ποίηση είναι μια πολύ ταπεινή τέχνη, κρυμμένη βαθιά στην συνείδηση του ανθρώπου.

Έχετε αφιερώσει ποιήματα στο Ναπολέοντα Λαπαθιώτη και το Νίκο Καρούζο.Αν ζητούσα να μου μιλήσετε για άλλους αγαπημένους σας ποιητές και λογοτέχνες εν γένει,ποιους θα αναφέρατε;

Είναι πάρα πολλοί οι ποιητές που εκτιμώ, αγαπώ και για τους οποίους έχω γράψει κείμενα αλλά και στους οποίους έχω αφιερώσει ποιήματα. Μου ταιριάζει νομίζω γενικώς το νέο-ρομαντικό-νεοσυμβολιστικό ποιητικό κλίμα του Μεσοπολέμου καθώς και η ποιητική ατμόσφαιρα της α’μεταπολεμικής γενιάς όσον αφορά την νεοελληνική ποίηση. Οι δύο ποιητές που αναφέρεται είναι δύο σπουδαίες μορφές ο ένας του Μεσοπολέμου [ο Λαπαθιώτης], και ο άλλος της α’ μεταπολεμικής γενιάς [ο Καρούζος]. Από τον Μεσοπόλεμο αγαπώ και άλλους ποιητές όπως ο Ουράνης, ο Καρυωτάκης, μερικά ποιήματα του Μαλακάση, του Ρώμου Φιλύρα κ.ο.κ. Από την α’ μεταπολεμική γενιά αγαπώ ιδιαίτερα τον Μανόλη Αναγνωστάκη, τον Άρη Αλεξάνδρου, το Νίκο Καρούζο, το Μιχάλη Κατσαρό, τον Τάσο Λειβαδίτη κ.ο.κ. Βέβαια εκτιμώ και πολλούς άλλους ποιητές όπως λ.χ το Λορέντζο Μαβίλη, τον Κώστα Βάρναλη, τον Ντίνο Χριστιανόπουλο, το Βύρωνα Λεοντάρη, το Νίκο - Αλέξη Ασλάνογλου, τον Γεράσιμο Λυκιαρδόπουλο, την Κική Δημουλά, τον Γρυπάρη κ.ο.κ .Δεν μπορώ βεβαίως να μην αναφέρω τον Καβάφη που τον θεωρώ ίσως την κορυφή της νεοελληνικής ποίησης και τον Σεφέρη, τον Ελύτη τον Ρίτσο και τον Εγγονόπουλο, την Ζωή Καρέλλη και τον Εμπειρίκο.

Από ξένους ποιητές εκτιμώ ιδιαίτερα την Άννα Αχμάτοβα, τον Βλαδίμηρο Μαγιακόφσκι, τον Σαρλ  Μπωντλαίρ, τον Μπάυρον, τον W. B. Yeats, τον T.S. Eliot, τον Allen Ginsberg και άλλους πολλούς.

Ποιο ήταν το τελευταίο καλό βιβλίο που διαβάσατε;

Διαβάζω πολύ και λόγω πλέον μια μεγάλης αναγνωστικής εμπειρίας έχω την ικανότητα να επιλέγω και να διαβάζω καλά βιβλία. Μερικά από τα βιβλία που διάβασα σχετικά τελευταία και τα αγάπησα είναι σίγουρα και τα εξής: Η Εκάτη του Κοσμά Πολίτη, Ο φτωχούλης του Θεού του Νίκου Καζαντζάκη και το Τράνζιτ της Αννίτας Λουδάρου.

Θα ήθελα να μου κάνετε ένα σχόλιο για την επίθεση στα γραφεία της Charlie Hebdo. Πώς κρίνετε το Ισλάμ ως θρησκεία; Κάποιοι κάνουν λόγο για επερχόμενη πόλωση στον ευρωπαϊκό κόσμο μετά το πρόσφατο αυτό χτύπημα.

Δεν μπορώ να πω ότι έχω επαρκή γνώση ούτως ώστε να μπορώ να κρίνω το Ισλάμ ως θρησκεία. Ακόμη και τον Χριστιανισμό που είναι υποτίθεται η θρησκεία μου, -γιατί τώρα δεν δηλώνω χριστιανός αλλά αγνωστικιστής-, δεν μπορώ να τον κρίνω με απόλυτη σιγουριά, παρόλο που έχω διαβάσει πολύ περισσότερα γι’ αυτόν απ’ όσο πολλοί άλλοι που τον κρίνουν χωρίς πολλή σκέψη και γνώση. Το ίδιο θα έλεγα πολύ περισσότερο για το Ισλάμ που ως θρησκεία το γνωρίζω ελάχιστα.  Σίγουρα ο κόσμος τα τελευταία χρόνια δεν έχει πάρει καλό δρόμο και τα τελευταία γεγονότα αυξάνουν την πόλωση και την σύγκρουση των πολιτισμών. Βέβαια πιθανόν να έχει και το αντίθετο αποτέλεσμα. Μετά από μια καταστροφή ίσως νιώσουν περισσότεροι άνθρωποι την ανάγκη να ξανασκεφτούν διαφορετικά κάποια πράγματα. Βέβαια δεν το βλέπω τελευταία καθώς βλέπω πόλεμοι να συνεχίζονται χωρίς τέλος παρόλο που έχουν συνθλίψει ολόκληρους λαούς.

Je suis Charlie ή μήπως, δεχόμενοι αξιωματικά και εκ των προτέρων κάποια πράγματα, κάνουμε ήδη εκπτώσεις; Μπορούμε και πρέπει να μιλάμε ελεύθερα ή μήπως η Ελευθερία Λόγου είναι απλώς μια νεαρή Κύπρια, όπως είδα να γράφουν χαριτολογώντας στο διαδίκτυο;

Τα τελευταία γεγονότα στο Παρίσι έχουν θέσει ξανά πολλά ζητήματα που θα πρέπει να ξανασκεφτούμε οι άνθρωποι που ζούμε σ’ αυτήν την εποχή που διανύουμε. Όπως λ.χ τα όρια της ελευθερίας του λόγου. Αν υπάρχουν,δηλαδή,  όρια ή ο καθένας μπορεί να προσβάλει τις πεποιθήσεις του διαφορετικού χωρίς όρια. Γιατί δεν πιστεύω ότι ο οποιοσδήποτε έχει το δικαίωμα να προσβάλλει τις πεποιθήσεις ή τα ιερά και τα όσια του άλλου. Ας σκεφτούμε πως θα νιώθαμε αν μια εφημερίδα της Γαλλίας ή της Γερμανίας έκανε αντίστοιχα σκίτσα με τον Κολοκοτρώνη ή τον Αθανάσιο Διάκο ή αν κάποιος πρόσβαλλε την ελληνική σημαία πως θα νιώθαμε. Όπως ακριβώς το έθεσε ένα καλός φίλος σε μια κουβέντα μας, είναι άλλο το Free speech και άλλο το Hate speech.

Αν σας ζητούσα να μου σκιτσάρετε τον κατ’ εξοχήν ποιητή,πώς θα τον απεικονίζατε;

Δεν ξέρω πραγματικά αν υπάρχει κανείς που θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ο κατ’ εξοχήν ποιητής. Σίγουρα αν μιλάμε για ένα πραγματικό ποιητή, φαντάζουμε ότι αν σκεφτούμε τον Καβάφη ή τον Καρυωτάκη ή τον Βύρωνα Λεοντάρη κ.ο.κ, δηλ. τους γνήσιους ποιητές που ξέρουμε τότε μπορείτε να αντιληφθείτε προς τα πού εγώ αντιλαμβάνομαι το αρχέτυπο του ποιητή.

«Άντε και πηδήχτου ποιητή».Η σύγχρονη ποίηση είναι εσωτερική ή κοσμική υπόθεση και αποτέλεσμα συναναστροφών; Υπάρχει αυθεντική ποίηση κι αν ναι, πώς ξεχωρίζει από την κάλπικη;

Αναφέρεστε προφανώς σ’ ένα παλαιότερο και ανέκδοτο μου ποίημα μ’ αυτόν τον τίτλο. Ίσως να ήμουν λίγο υπερβολικός σ’ αυτό μου το ποίημα. Θεωρώ ότι η κοσμικότητα για χάριν την κοσμικότητας και αυτό δεν ισχύει μονάχα για τους ποιητές αλλά και για τον κάθε άνθρωπο είναι μια έκπτωση από τον εαυτό του. Και τους εαυτούς μας δεν πρέπει να τους εξευτελίζουμε με τις κοσμικότητες και με την επαιτεία της αναγνώρισης. Το περιβόλι που ανθεί και θάλλει η αυθεντική ποίηση είναι το περιβόλι της μοναξιάς και της αυτό-απομόνωσης. Κάλπικη ποίηση δεν υπάρχει. Υπάρχει ποίηση και ποιητές που παρουσιάζονται ή αυτό παρουσιάζονται ως τέτοιοι αλλά καμμία σχέση δεν έχουν με την ποίηση. Η καλή ποίηση νιώθεται από τους ανθρώπους που δεν έχουν χάσει ακόμη την ανθρωπιά τους.