Μαρία Δεναξά

Επιμέλεια: Στέλιος Τσεβάς

Η Μαρία Δεναξά, δημοσιογράφος με πανευρωπαϊκή παρουσία για πάνω από δύο δεκαετίες, η "θρυλική" ανταποκρίτρια του Mega στο Παρίσι, μιλά στο "+έντευξις" για τα τεκταινόμενα σε Ελλάδα, Γαλλία και Ευρώπη μετά και τα γεγονότα με την ΕΡΤ.

1. Ξεκινώντας από τα πιο επίκαιρα, πως είδατε (ως δημοσιογράφος και ως πολίτης) την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης για την ΕΡΤ και τι αίσθηση έκανε αυτή η απόφαση στην γαλλική αλλά και γενικότερα την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη; πίσω από τη στάση των πολιτικών αρχηγών συμμερίζεστε την άποψη ότι υπάρχουν βαθύτερα κίνητρα (π.χ. πρόκληση πρόωρων εκλογών); 

Θα ήταν ψέμα αν σας έλεγα ότι δεν σοκαρίστηκα όπως κάθε φορά που μαθαίνω για χιλιάδες απολύσεις εξαιτίας της υπάρχουσας οικονομικής κατάστασης.

Το δικό τους το κάνω δικό μου και είναι σαν να το βιώνω μαζί τους…

Και δεν έχει να κάνει με το αν ο συνάνθρωπος μας που έχασε τη δουλειά του είναι δημοσιογράφος ή όχι… Σε τέτοιες τραγικές στιγμές διακρίσεις ή χαιρεκακία δεν αρμόζουν…

Εκείνο όμως που με άφησε άναυδη ήταν το πόσο γρήγορα και με πόση ευκολία εφαρμόστηκε η απόφαση που έβαψε με μαύρο τις οθόνες και την ήδη κηλιδωμένη εικόνα της Ελλάδας μετά από πέντε χρόνια ασταμάτητης αρνητικής κριτικής…

Και μιλάμε για μπλακάουτ στην δημόσια τηλεόραση… Άσχετα αν δεν υπήρξε ποτέ ως τέτοια είναι ο συνειρμός με την Δημοκρατία και η βιαιότητα της ενέργειας που ξύπνησαν μνήμες και εναντίωσαν τον κόσμο… Ναι η ΕΡΤ ήταν άντρο κρατικών οργίων, αλλά δεν κάνεις ευθανασία στον ασθενή για να τον θεραπεύσεις. Τρόποι υπάρχουν. Υποτίθεται ότι υπάρχει ικανό επιτελείο – αποδείχθηκε το αντίθετο – για να τους βρει και να τους προτείνει ώστε να ξεκινήσει η κατάλληλη θεραπεία.

Δεν θυμάμαι άλλη φορά οι γάλλοι να έχουν ασχοληθεί τόσες πολλές μέρες με ένα Ελληνικό θέμα...

Όλοι προσπαθούσαν να καταλάβουν -κι εγώ μαζί τους- μια τόσο ακατανόητη και αυταρχική ενέργεια… Τα τηλέφωνα χτυπούσαν διαρκώς και προσπαθούσα σε γνωστούς, φίλους, συναδέλφους, ξένους ανταποκριτές από Στρασβούργο και Βρυξέλλες, επαγγελματικές επαφές να εξηγήσω τα ανεξήγητα. Αμέσως μίλησαν για πρωτοφανή φίμωση και για πλήγμα στην ελευθερία του τύπου.

Σε ότι έχει να κάνει με ελευθερίες οι Γάλλοι είναι πολύ ευαίσθητοι. 

Όχι, δεν συμμερίζομαι την άποψη ότι πίσω από την στάση των πολιτικών αρχηγών υπήρχαν βαθύτερα κίνητρα, όχι τη δεδομένη στιγμή... Καθαρή απερίσκεπτη βλακεία ήταν.

Όσο για την στάση τους, πλην του Αντώνη Σαμαρά, ο καθένας κράτησε την στάση που τουλάχιστον εγώ περίμενα να κρατήσει. Τώρα αν θα γίνουν κωλοτούμπες θα το δούμε στη πορεία.

Λίγο με προβληματίζει η άκαμπτη στάση του πρωθυπουργού. Ως δημοσιογράφος – επικοινωνιολόγος θα έλεγα ότι εμμένει πριν από τον συμβιβασμό για να καλύψει την αψυχολόγητη και ερασιτεχνική κίνηση που θύμωσε την πλειοψηφία της Ελληνικής κοινής γνώμης και επανέφερε την Ελλάδα στο προσκήνιο της Διεθνούς επικαιρότητας. Και φυσικά εμμένει για να μην αποχωρήσει με τελείως σκυμμένο το κεφάλι όταν επέλθει αυτός ο συμβιβασμός. Κάποιοι συνάδελφοι μου έλεγαν ότι ήταν κίνηση τακτικής... Προσωπικά διαφωνώ αλλά θα δείξει…

2. Ποια η πορεία της ελληνική οικονομίας σήμερα με βάση αυτά που μαθαίνετε από τους ευρωπαίους συναδέλφους σας; Πηγαίνουμε καλύτερα από καθαρά λογιστικής απόψεως;

Πρόσφατα, στο τέλος Μαΐου βρέθηκα στο συνέδριο του ΟΟΣΑ όπου με την ίδια ευκαιρία δημοσιεύθηκε και η έκθεση του οργανισμού για την παγκόσμια οικονομία αλλά και για την Ελλάδα για το 2014. Στην έκθεση προβλέπεται ότι για έβδομη συνεχή χρονιά θα συρρικνωθεί το ΑΕΠ της χώρας μας κατά 4,8% φέτος και κατά 1,2% το επόμενο έτος. Επίσης εκτιμάται ότι θα υπάρξουν επιπλοκές στη δυνατότητα της Αθήνας να επιστρέψει στις αγορές καθώς η βαθύτερη ύφεση μπορεί να αναγκάσει την ΕΕ και το ΔΝΤ σε έκτακτο δανεισμό. Ορισμένοι οικονομολόγοι ήταν απαισιόδοξοι για την πορεία της Ελληνικής οικονομίας. Ο κύριος Στουρνάρας όμως, ο υπουργός μας, μιλώντας σε εμάς τους δημοσιογράφους είχε αντίθετη άποψη.

3. Οι επιδόσεις μας αυτές τι αντίκτυπο έχουν στις σχέσεις της Ελλάδας με τους ευρωπαίους εταίρους μας; πόσο διαφορετική είναι η οικονομική κατάσταση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και κυρίως στις μεγάλες χώρες, όπως η Γαλλία;

Εξαρτάται σε ποιο μπλοκ ανήκουν αυτοί οι εταίροι και εξαρτάται φυσικά κι από τις επιδόσεις... Κακά τα ψέματα είμαστε υπό την εποπτεία όλων... Η σχέση δεν είναι ισότιμη κι ας λένε... Τείνει περισσότερο προς σχέση δασκάλου και απείθαρχου – πειθαρχημένου μαθητή. Οσο για την οικονομική κατάσταση αυτή δεν είναι καλή στα περισσότερα κράτη της ΕΕ πλήν της Γερμανίας -αλλά όχι για πολύ αν επιβεβαιωθούν τα σενάρια της Pimco που δίνει 60% πιθανότητα για μια νέα παγκόσμια ύφεση. Στη Γαλλία καλύτερα μην το ρωτάτε... 

Η γαλλική οικονομία δεν πάει καθόλου καλά. Καθημερινά ακούμε για απολύσεις για εργοστάσια που κλείνουν και τα επακόλουθα. 

Οι άνεργοι ξεπερνούν τα 3.264.400. Τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα που φτωχοπιούνται πιέζονται πολύ όπως και η μεσαία τάξη.

4. Η Ευρώπη φοβάται ότι στις ευρωεκλογές θα "ανέβουν" τα άκρα. Τι θα σήμαινε αυτό για την Ε.Ε.; Ποια είναι η δική σας εκτίμηση για την άνοδο των αντιευρωπαϊκών δυνάμεων στις ευρωεκλογές σε πανευρωπαϊκό επίπεδο; Ποια θα ήταν κατά την γνώμη σας η εθνικά πιο ωφέλιμη εκλογική στάση των ελλήνων ψηφοφόρων στις ευρωεκλογές (π.χ. στήριξη αντιευρωπαϊστών/ στήριξη φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων/ αποχή).

Η κατάσταση σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες επιδεινώνεται, η φτώχεια και η ανέχεια επανήλθαν. Από την σκληρή παρατεταμένη λιτότητα οι πιο αδύναμοι που πληθαίνουν πνίγονται στην απόγνωση και αφουγκράζομαι μια ολοένα κι αυξανόμενη επιθετικότητα. Απ όλα αυτά, επωφελείται το ακροδεξιό και νεοναζιστικό τόξο που τα πλοκάμια του απλώνονται πάλι στην Ευρώπη. 

Προχθές, εδώ στη Γαλλία νεοναζί επιτέθηκαν σε μια έγκυο 25χρονη μουσουλμάνα και αφού της έσκισαν την μαντήλα, της έκοψαν τα μαλλιά άρχισαν να την χτυπούν στην κοιλιά για να αποβάλλει. Είναι ωραία πράγματα αυτά;

Πιστεύω ότι οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις -δυστυχώς- θα ενισχυθούν στις επερχόμενες ευρωεκλογές. Είναι ολοφάνερο. Ακούω πολλούς να λένε ότι τις περιμένουν για να στείλουν το μήνυμα τους…

Με το να κοιτούν οι Ευρωπαίοι ηγέτες και οι Τροϊκανοί μόνο τους αριθμούς και όχι τους ανθρώπους και τις ανάγκες τους, με το να ισοπεδώνουν τα κοινωνικά και εργατικά κεκτημένα, με το να ξεπουλούν και να ιδιωτικοποιούν τα πάντα από την υγεία, την παιδεία μέχρι ό,τι κινείται και αναπνέει, ε, κάποια στιγμή όλοι προειδοποιούν ότι θα βρουν τα άκρα μπροστά τους.

Όπως λέω το αυγό του φιδιού το γεννούν οι πολιτικές και το εκκολάπτουν οι λαοί το είδαμε και στο παρελθόν αυτό. Το θέμα όμως είναι ότι πέρα από το να καταδικάζουν και να παρακολουθούν το αυγό να εκκολάπτεται δεν κάνουν τίποτα για να το εξοντώσουν, πράττουν το αντίθετο από το να καταπραΰνουν τον κοσμάκη. Έτσι δίνουν τροφή στο θεριό κι αυτό είναι πολύ επικίνδυνο.

Η εθνικά πιο ωφέλιμη και πιο υπεύθυνη εκλογική στάση των ελλήνων ψηφοφόρων είναι φυσικά να γυρίσουν την πλάτη σ' αυτό το έκτρωμα. Αλλά, ο εξαγριωμένος ή ο πεινασμένος, δεν θα ακούσει τις συμβουλές του χορτάτου θα ακούσει την κοιλιά του.

5. Οι εκπτώσεις στην δημοκρατία είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο ενόψει έκτακτων οικονομικών συνθηκών; Ή κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες δείχνουν σημάδια απομάκρυνσης από τους δημοκρατικούς θεσμούς; Υπάρχουν τέτοια παραδείγματα στην γαλλική δημοκρατία και ποια η αντίδραση της γαλλικής κοινής γνώμης;

Εκπτώσεις δημοκρατίας στη Γαλλία δεν έχω αντιληφθεί. Ξέρετε οι Γάλλοι είναι ένας λαός που θαυμάζω, γιατί δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί του και γνωρίζει πως να υψώσει την ένταση όταν βλέπει ότι πάνε να του κάνουν εκπτώσεις σε κοινωνικά ή εργατικά δικαιώματα. Δεν τα βάζεις εύκολα μαζί τους. Σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες φίλοι και συνάδελφοι από την Ισπανία και την Ιταλία μου λένε ότι τα πράγματα κι εκεί πάνε από το κακό στο χειρότερο, άλλα δεν έτυχε να έρθει η κουβέντα πάνω σε ένα τέτοιο ζήτημα.

6. Κατά την γνώμη σας, με βάση αυτά που βλέπετε μέχρι σήμερα στο εξωτερικό, η έξοδος από την κρίση -όποτε κι αν είναι αυτή- θα μας βρει με μια Ευρώπη περισσότερο ενωμένη, με ενισχυμένους τους δημοκρατικούς θεσμούς, οικονομία πιο ανταγωνιστική και με προϋποθέσεις ευημερίας για τους λαούς;

Τώρα είμαστε μέσα στην καταιγίδα και δεν μπορώ να διακρίνω. Ένα είναι το σίγουρο ότι πλέον η Ευρώπη δεν μπορεί να κάνει πίσω. Όταν αναδυόμενες οικονομίες όπως είναι η Κίνα και η Ινδία ξυπνούν και σε συναγωνίζονται όχι επί ίσοις όροις είναι δύσκολο να κάνεις την οικονομία σου πιο ανταγωνιστική μόνο με περικοπές και εμποδίζοντας την ρευστότητα. Το αντίθετο θα έπρεπε να γίνει. 

Τώρα χρειάζονται κι άλλα πράγματα όπως το να επενδύσεις στην καινοτομία, στην εφευρετικότητα, στις τεχνολογίες, να μην προσπαθήσεις δηλαδή να ανταγωνιστείς τον άλλο με τα ήδη υπάρχοντα δεδομένα αλλά να του βγεις μπροστά. 

Αν το πετύχεις, τότε ναι, οι προϋποθέσεις ευημερίας για τους λαούς θα είναι στο ραντεβού. Θα είναι, όμως, από τη στιγμή που ο κάθε Ευρωπαίος έχει την δικιά του παντιέρα; Κοιτάξτε για παράδειγμα τι έγινε με το Μάλι, που ουσιαστικά εκτός από λόγια στήριξης κανείς δεν βοήθησε τον Ολάντ.

7. Θα ήθελα να συσχετίσετε την απάντησή σας στην προηγούμενη ερώτηση με τους σκοπούς και την έκβαση της πρόσφατης γαλλικής επέμβασης στο Μάλι. Το μέλλον είναι μια Ευρώπη που ενίσχυσε την δημοκρατία στο Μάλι ή μια Γαλλία που επενέβη στρατιωτικά σε μια ξένη χώρα για να προασπίσει τα οικονομικά της συμφέροντα;

Η Γαλλία όπως είπα και παραπάνω πήγε μόνη της στο Μάλι. Είναι πολύ νωρίς να μιλάμε για έκβαση γιατί στη χώρα παραμένουν ακόμα γαλλικές δυνάμεις, άσχετα αν εμείς εδώ στην Ευρώπη με τα δικά μας το ξεχάσαμε το θέμα. Το μέλλον θα ήταν μια Ευρώπη που ενίσχυσε την δημοκρατία στο Μάλι. Η σημερινή πραγματικότητα είναι μια Γαλλία που επενέβη στρατιωτικά για να πολεμήσει τους Ισλαμιστές που απειλούσαν κυρίως δικά της οικονομικά συμφέροντα. Η σημερινή πραγματικότητα είναι μια Ευρώπη όπου ο καθένας κοιτάζει την πάρτη του. Ξέρω ότι η γυμνή αλήθεια της προηγούμενης πρότασης μπορεί να πειράξει ορισμένους, όμως η αλήθεια είναι τόσο σπάνια σήμερα που αξίζει να τη λες όποιο κι αν είναι το κόστος.